kracht, muziek en ms

Dit weekend las ik een speech die dominee C.A. Ter Linden gehouden heeft ter gelegenheid van het 25 jarig jubileum van MS research. Dominee ter Linden ken ik al vanaf mijn 23ste levensjaar. Zijn dochter is getrouwd met een hele goede vriend van mijn man. Zijn toespraak heeft mij op een positieve manier aan het denken gezet. Ik heb mezelf de vraag gesteld: Wat wens ik de mens toe en last but not least, wat wens ik mezelf toe? In de eerste plaats wens ik ons allemaal toe dat we de schoonheid van het leven zien in al zijn facetten, dus zowel de mooie als de lelijke. Op de tweede plaats wens ik dat we naar onszelf kunnen kijken: wie ben je echt? Respect hebben voor jezelf is houden van jezelf. Houden van jezelf onder alle omstandigheden. Als dat lukt zie je dat terug in de reacties van mensen om je heen. Ze kunnen van jou houden zonder dat ze daarover na hoeven denken. Op de derde plaats wens ik dat we de betrekkelijkheid van het leven als troost zien en daar kracht uit kunnen putten. Vert

Ik haal mijn energie vaak uit mijn omgeving, uit alles wat ademt en leeft. En ik raak mijn emoties kwijt bij het schrijven van verhalen, daar krijg ik ook energie van! Mijn moeder zegt altijd dat ik mooi schrijf, dat geeft mij nog meer energie. Want een compliment is een bron van energie voor mij, eentje die je makkelijk kunt opnemen in je lichaam. Ik zeg vaak dat als mijn moeder energie tekort heeft, dat ze wat van mij mag hebben want ik heb genoeg (dat is natuurlijk spottend).

In 1996 was ik op bezoek bij mijn ouders in Nederland. Het ging niet goed met me en binnen een week was de diagnose gesteld, ik had MS. Een maand later was ik weer een beetje opgeknapt en besloot ik bij Moe op bezoek te gaan. Ze woonde om de hoek bij mijn ouders. Moe had al meer dan 20 jaar MS. Ze koos er bewust voor alleen te wonen. Haar kinderen waren al volwassen en ze had veel hulp nodig van anderen. Ik had gebak gekocht en we aten het smakelijk en onhandig op. Na het gebak liet ze me de benedenverdieping van haar huis met alle aanpassingen zien. Ze vroeg me of ik de urinefles wilde legen. Dat wilde ik wel. Ze liet me haar leven met al haar beperkingen zien. Toen ik vertrok vroeg ze: ‘Viel het mee?’ ‘Ja!’ zei ik, maar wist verder niets te zeggen. Moe is al een jaar of vijf niet meer onder ons. Pas nu ik verder ben in mijn leven, kan ik zeggen: ‘Ja Moe, de uitstraling van je ogen overtreft je fysieke beperkingen volledig.’ Je had het begrepen. ‘Leven is een Kunst.’ Voor Moe heb ik e